Beleggingsdilemma (1): duurzame woningen

Verzekeraars beleggen hun geld. Liefst zo goed en zo duurzaam mogelijk. Maar hoe doe je dat? Wanneer doe je het goed? En welke dilemma’s kom je onderweg allemaal tegen? In deze nieuwe serie praten wij met en over het werk van de Commissie (duurzaam) financieren en beleggen.

Vandaag spreken we met Hugo Elsing, bij Allianz in Rotterdam. Op zijn visitekaartje staat dat hij Portfolio Manager Mortgages & Real Estate Benelux is. Hij werkt in een team van zes mensen die gezamenlijk de hypotheekportefeuille beheren. In de dagelijkse praktijk vinden er regelmatig gesprekken plaats over dilemma’s met betrekking tot duurzaam wonen. Deze dilemma’s raken grote overkoepelende thema’s als klimaatrisico’s en de opwarming van de aarde. Maar ook individuele dilemma’s, waaronder het verduurzamen van een woning, komen voorbij.

Wat is het dilemma?
Het dilemma dat we Hugo voorleggen, gaat over het financieren van duurzame woningen. Moeten verzekeraars investeren in woningen die al energiezuinig zijn (en op de lange termijn de kosten wel kunnen verlagen, maar nu nog initieel duurder zijn)? Of moeten ze juist kiezen voor goedkopere en vaak ook minder duurzame huizen, met hogere risico’s op het gebied van klimaatschade, om zo de investeringskosten te verlagen?

Rol verzekeraars

We trappen het interview, dat op de Coolsingel in hartje Rotterdam plaatsvindt, af met de vraag of verzekeraars wel een rol (moeten) hebben bij het verduurzamen van de woningmarkt? “Jazeker”, antwoordt Hugo gedecideerd. “Een huis is voor bijna iedereen de grootste belegging in zijn of haar leven. Wij financieren dat en daar hoort een maatschappelijke rol bij. Dat is voor ons ook geen dilemma. Wij willen graag (onze portefeuille) verduurzamen en CO2-emissies helpen verlagen. Het is mooi dat wij onze klanten kunnen helpen om de energielasten te verlagen en hun wooncomfort juist te verhogen.”

Twee keuzes

Verzekeraars hebben bij het financieren van woningen grofweg de keuze uit twee opties. Ze kunnen kiezen voor een rol bij het verduurzamen van bestaande woningen. Of ze kunnen hun klanten rentekorting geven als deze een duurzaam, vaak nieuw(bouw) huis kopen. “Wij kiezen bewust voor die eerste optie”, legt Hugo uit. “Juist omdat wij een toegevoegde waarde zien in de energietransitie willen we liever dat een bestaand huis van een D- naar een B- of A-label gaat dan dat we rentekorting geven op een nieuw, duurzaam huis. Wij kunnen onze klanten stimuleren om hun huis te verduurzamen. Bijvoorbeeld door een aantrekkelijke financiering, maar ook door ze tools aan te reiken en het net even iets makkelijker te maken.”

"Wij willen liever dat een bestaand huis van een D- naar een B-label gaat dan dat we rentekorting geven op een nieuw huis"

Aantrekkelijk tarief

Die aantrekkelijke financiering werkt heel simpel. Hugo: “Het bedrag dat jij gebruikt voor de aankoop van je huis krijg je tegen het normale tarief. En alles wat je voor verduurzaming inzet, krijg je tegen een aantrekkelijker tarief. Stel dat je drie ton wilt lenen voor een woning. Je hebt 280.000 nodig voor de aankoop en 20.000 wil je gebruiken voor het verduurzamen van het huis. Wij geven dan op die 20.000 euro een rente die substantieel lager is. De 280.000 leen je vandaag de dag tegen ongeveer vier procent, terwijl je die 20.000 tegen zo’n drie procent kunt lenen.”

Win-win

In de visie van Allianz is er sprake van een win-win. “We moeten allemaal aan het klimaat werken. Veel verzekeraars hebben het Klimaatcommitment ondertekend, om de CO2-uitstoot van de beleggingsportefeuille te verlagen volgens de klimaatdoelen van Parijs. Daar willen wij graag onze bijdrage aan leveren, onder meer door de portefeuille te verduurzamen. Wij hopen met de lage rente op ons groene leningdeel onze klanten te stimuleren om te verduurzamen, maar ook dat is niet meer helemaal vrijblijvend. Zo willen wij bij nieuwe aanvragen dat er minimaal sprake is van energielabel C. Als jij een huis koopt met een lager label, vragen wij om een verduurzamingsplan. Daar kunnen we je ook bij helpen. Bijvoorbeeld door onze samenwerking met HomeQgo, experts die een 3D-scan van jouw huis kunnen maken en jou kunnen adviseren hoe en waar je het beste kunt isoleren. Of waar de zonnepanelen het beste tot hun recht komen. Een hypotheek loopt vaak dertig jaar, daarom moeten we vandaag al bezig zijn met een duurzame toekomst. Als iemand een woning wil kopen met energielabel E en daar niks aan wil doen, kun je je afvragen of je met die klant wel een relatie wilt aangaan.”

"Een hypotheek loopt vaak dertig jaar, daarom moeten we vandaag al bezig zijn met een duurzame toekomst"

Handelingsperspectief

Allianz heeft bewust gekozen voor (minimaal) label C. Als iemand wel kan, maar niet wil verduurzamen, is dat niet het type klant waar Allianz graag zaken mee wil doen. Maar als iemand wel wil en niet kan? Hoe ver wil de verzekeraar met andere woorden die duurzaamheidsverplichting doorvoeren? “Als iemand wel de middelen heeft en niet wil, dan zijn wij strenger in ons beleid en verstrekken we geen financiering. Als je kan, dan willen we ook dat je verduurzaamt. Dat is onze visie. En natuurlijk lopen wij zo nu en dan ook tegen beperkingen aan. Zo is het voor monumentale panden en appartementen met een VVE een stuk lastiger om te verduurzamen, omdat zij niet altijd zelf alle maatregelen kunnen doorvoeren. En wij willen onze klanten wel graag stimuleren in de slag om verduurzaming, maar dan moeten ze wel handelingsperspectief hebben.”

Echtscheiding

Dat brengt hem bij een dilemma dat pas ter sprake kwam. Een echtpaar gaat scheiden en beiden kopen een nieuwe woning. Ze gaan kleiner en minder duurzaam wonen. Als ze onder energielabel C uitkomen, kunnen ze eigenlijk hun hypotheek niet meenemen. “Ze voldoen dan immers niet aan de duurzaamheidseisen die wij stellen, maar in zo’n geval willen we mensen wel helpen. Daarom kijken wij altijd per geval of we de klanten kunnen helpen.”
De financiering is in dit specifieke geval wel verstrekt en de klanten hebben de boodschap meegekregen dat ze op elk moment geholpen kunnen worden met het verduurzamen als zij dat willen. “Handelingsperspectief is en blijft een belangrijke voorwaarde om aan je eigen visie vast te kunnen houden”, aldus Hugo.

"We hebben de kennis en kunde van de wetenschap hard nodig"

Samen-doen

Elke verzekeraar heeft dus sowieso huiseigenaren nodig die willen en kunnen verduurzamen, maar welke stakeholders spelen nog meer een rol? “We hebben als sector de kennis en kunde van de wetenschap nodig. Naast de verduurzamingsmogelijkheden moeten we ook kijken naar de klimaatrisico’s. Welke risico’s zijn er? Hoe kunnen wij daarbij helpen? En wat te denken van de politiek? Sinds 1 januari is de leenruimte vergroot voor mensen met een slecht energielabel. Zij mogen dus meer lenen om te kunnen verduurzamen. En uiteindelijk hebben we ook de overheid nodig die een steentje moet bijdragen. Die overheid bepaalt de kaders, bijvoorbeeld hoeveel jij mag lenen, maar daarnaast heeft ze ook een grote rol bij het beheersen van klimaatrisico’s. Hoeveel blijven we investeren in onze infrastructuur om overstromingen tegen te gaan? En wat gaan we in Nederland doen om funderingen van oude huizen te herstellen? Veel is op dit moment nog in ontwikkeling, maar samen met de huiseigenaren kunnen wij als verzekeraars ver komen als het om verduurzaming gaat. Een stuk verder dan waar we nu zijn.” 

Wat doet de Commissie (duurzaam) financieren en beleggen?

Hugo zit, namens Allianz, in de Commissie duurzaam financieren en beleggen (CDFB) van het Verbond van Verzekeraars. In deze commissie zitten vooral CIO’s (Chief Investment Officers) van diverse verzekeraars. Zij bespreken ontwikkelingen, dilemma’s en uitdagingen op het gebied van (duurzaam) financieren en beleggen. Bijvoorbeeld over de energietransitie en duurzaamheidsrapportages. Daarnaast vinden er regelmatig gesprekken met de overheid plaats over publiek-private financieringsoplossingen. En met ngo’s over de verwachtingen die zij hebben van de investeringen die verzekeraars doen.

Keuzes zijn zelden zwart-wit
In totaal beleggen Nederlandse schade- en levensverzekeraars zo’n 400-450 miljard euro per jaar. De keuzes waarvoor ze staan, zijn zelden zwart-wit. Met deze nieuwe serie over Beleggingsdilemma’s wil de CDFB graag uitleggen wat er allemaal komt kijken bij maatschappelijk verantwoord en duurzaam financieren/beleggen.

In deel 2, dat volgende maand verschijnt, komt Ansvar aan het woord.